Budowanie marki Jana Pocka przez odkrywanie i upowszechnianie jego poezji. Tak określony cel podstawowy ma realizować Stowarzyszenie Pamięci Jana Pocka (SPJP) formalnie zarejestrowane w dniu 04.01.2019 rok z siedzibą w Kaleniu gmina Markuszów. Wektorem działań Stowarzyszenia są ciągle aktualne tezy i wnioski z konferencji: „Jak upowszechniać twórcę i jego dzieło na przykładzie Jana Pocka” zorganizowanej w Kazimierzu Dolnym przez Lubelski Związek Młodzieży Wiejskiej „WICI” w dniach od 7 do 11 grudnia 1981 roku. Określiły one miejsce kultury ludowej we wspólnym polskim i europejskim kodzie kulturowym. Wnioski i tezy z tej konferencji stały się celami Stowarzyszenia Pamięci Jana Pocka zawartymi w dziale 3 rubryka 3 statutu:
- Popularyzacja twórczości poezji Jana Pocka,
- Utrwalanie znaczenia kultury ludowej jako doniosłego składnika kultury narodowej i uniwersalnej,
- Promocja kultury, twórczości ludowej,
- Przyroda w sztukach pięknych,
- Ochrona środowiska naturalnego – kapitał ekologiczny,
- Kształtowanie świadomości, potencjału wiedzy w zakresie: – nauki, edukacji i krajoznawstwa, – krajobrazu i ekologii, – ochrony i promocji zdrowia, – kultury fizycznej i sportu – wypoczynku dzieci, młodzieży i dorosłych, – organizacji wolontariatu,
- Integracja kulturowa, społeczna – przestrzenna, funkcjonalna, wsi Kaleń, Ziemi Markuszowskiej, regionu,
- Współpraca z samorządem, parafią, innymi organizacjami i stowarzyszeniami,
- Działania marketingowe,
- Zapewnienie pewnych źródeł finansowania działalności bieżącej, inwestycyjnej, poprzez pozyskiwanie środków zewnętrznych w tym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, samorządów, sponsorów, dostępnych funduszy pomocowych,
- Wspomaganie rozwoju gospodarczego Gminy Markuszów.
Stowarzyszenie chce konsekwentnie realizować założone cele, chce systematycznie kłaść podwaliny pod odczuwalny powszechnie wzrost świadomości w społeczeństwie o miejscu, roli i randze kultury ludowej, jej niepodważalnym wkładzie do skarbnicy kultury polskiej i europejskiej. Ktoś powie, ale to są górnolotne słowa. Inny, zapoznany z poezją Jana Pocka, zaproponuje sięgnięcie do przeszłości do faktów. Kiedy w lutym 1980 roku piszący te słowa zainicjował budowę w Markuszowie pomnika chłopa – poety Jana Pocka, wielu uznało tę propozycję za mało realną. Wbrew pesymistom w dniu 22.05.1983 roku, doszło do odsłonięcia drugiego po Bartoszu Głowackim, pomnika chłopa – poety, wykonanego w kamieniu przez innego twórcę ludowego – rzeźbiarza Jarosława Furgałę. Ta inicjatywa wywołała lawinę szeregu innych konkretnych działań, osób, instytucji, samorządów od wsi Kaleń począwszy na szczeblu centralnym kończąc. Niejako z marszu w latach 1980 i 1984 udało się między innymi wydać tom: „Poezje” Jana Pocka w opracowaniu Pani prof. Aliny Aleksandrowicz w łącznym nakładzie 18000 egzemplarzy. Poczta Polska wydała okolicznościową kartkę pocztową w nakładzie 212700 egzemplarzy, wydanie przez Wojewódzki Dom Kultury EXLIBRISU autorstwa Zbigniewa Strzałkowskiego w nakładzie 2200 egzemplarzy, Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej w Lublinie pamiątkowy medal w nakładzie 300 egzemplarzy wybity przez Mennicę Polską w Warszawie, a Zarząd Dróg Wojewódzkich wybudował od podstaw asfaltową drogę Markuszów – Kaleń o długości 3 km.
Tak zrealizowany projekt spopularyzował postać i dorobek literacki Jana Pocka, ukazał w nowym świetle miejsce kultury ludowej w kulturze ogólnopolskiej i europejskiej ale też dał możliwość zaprezentowania swojego kunsztu artystom profesjonalnym i ludowym tj. wszystkim, którzy wzięli udział w otwartym ogólnopolskim konkursie na projekt pomnika. Podobnie 34 lata później, w 2017 roku udało się ogromadzić wielu ludzi, artystów, organizacji, wokół obchodów setnej rocznicy urodzin poety przypadającej 04.05.2017 roku w ramach projektu „ Wielki powrót czyli Rok Jana Pocka”. W ramach tych obchodów Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza wydała tom „Poezje” w nakładzie 3000 egzemplarzy. Projekt umożliwił także realizację spotkań poświęconych Pockowi w Markuszowie, Kaleniu, organizację konferencji naukowej w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, objazdowej wystawy, wydanie kwartalnika Twórczość Ludowa nr 3-4 w całości poświęconego postaci Jana Pocka, a także ukazało się wiele artykułów zamieszczonych w czasopismach o zasięgu regionalnym i krajowym. Ze względu na miejsce spotkania i gremialny udział mieszkańców Kalenia, szczególny charakter miała wieczornica w świetlicy sołectwa, która rozpoczęła się od złożenia kwiatów pod pomnikiem Jana Pocka w centrum Markuszowa. Zgromadzeni goście, sąsiedzi Jana i mieszkańcy Kalenia nie ukrywali swej dumy z jego osiągnięć literackich i wkładu do skarbnicy literatury polskiej. Rozpromieni z namaszczeniem, wysłuchali wierszy poety czytanych przez Panią Ewę Hadrian i recytowanych przez dzieci ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pocka w Markuszowie. Subtelnie w klimat wieczoru, wpisał się koncert zespołu muzycznego „Art deco” wykorzystujący w swoim repertuarze teksty wierszy Jana Pocka. Miłym zaskoczeniem był gest przekazania tomu „Poezje” każdemu z uczestników wieczornicy przez córkę poety Jadwigę Polak. Jak zawsze w Kaleniu we właściwy sobie sposób członkinie Koła Gospodyń Wiejskich zorganizowały biesiadę połączoną z konsumpcją, śpiewem, humorem i sąsiedzkimi wspomnieniami. Jeszcze raz okazało się że o Janie Pocku, jego poezji można mówić i wspominać bez końca w duchu społecznej nauki kościoła, jego integracji z przyrodą, sąsiadami, mieszkańcami, ale też o patriotyzmie i konspiracji. W tej niepowtarzalnej atmosferze, zrodziła się u mnie myśl, by Jana Pocka mocniej „osadzić” na Ziemi Markuszowskiej, tu w uroczym Kaleniu, położonym nad zalewem w dolinie rzeki Kurówki, wsi malowniczej, atrakcyjnej krajobrazowo i klimatycznie. By po 38 latach podjąć działania mające doprowadzić do realizacji podstawowego wniosku z konferencji w Kazimierzu Dolnym, zgłoszonego przez jej uczestników , w szczególności popieranego przez twórców ludowych tj. Panie Marię Budzyńską i Alfredę Magdziak oraz Panów Bronisława Pietraka, Jarosława Furgałę i Kazimierza Maurera, dotyczącego budowy w Kaleniu Muzeum Jana Pocka. Dziś śmiało należy postawić tezę, że ten wniosek to sztandarowy ciągle aktualny postulat, a Kaleń to najlepsza z możliwych lokalizacji w pięknej „Krainie Twórców Ludowych”, (za których uznaje się twórców ludowych z sąsiedztwa Jana Pocka tj. Zygmunta Kupisza ze ws Łany, Aleksanra Adamczyka ze wsi Bronice, Aleksandra Fijałkowskiego ze wsi Przybysławice, Bronisława Pietraka ze wsi Gutanów). Budując interaktywne Muzeum Jana Pocka – Ogólnopolski Ośrodek Literatury Ludowej, uhonorowany zostanie wkład literacki Jana Pocka, ale też doceniony wkład wszystkich twórców ludowych do skarbnicy kultury polskiej i europejskiej. Ośrodek będzie umożliwiał realizację kompleksowych badań literatury ludowej, jej promocję, organizację warsztatów literackich, „Majówek z JANEM”. Dowartościowując Jana Pocka, oraz Zygmunta Kupisza, Bronisława Pietraka, Aleksandra Fijałkowskiego, Aleksandra Adamczyka spowodujemy, że pojawi się na mapie turystycznej Kaleń – nowa atrakcyjna miejscowość oddalona około 10 km od szlaku literackiego regionu lubelskiego uznanych pisarzy nałęczowskich takich jak: Prus, Żeromski czy Ewa Szelburg-Zarembina. Po kilkunastu dniach udałem się do Kalenia, by odwiedzić żonę Jana Pocka – Marię, córkę Jadwigę Polak, sołtys Wiesławę Wójcik i wysondować pomysł założenia Stowarzyszenia Pamięci Jana Pocka. Przy pełnej aprobacie tego zamierzenia przez najbliższą rodzinę i Panią sołtys, dostałem „zielone światło” by skonsultować celowość założenia stowarzyszenia z miejscowymi liderami samorządowymi i duchowymi. Z błogosławieństwem proboszcza księdza Macieja Staszaka i wójta Leszka Łuczywka, zaprosiłem miłośników jego poezji na zebranie założycielskie Stowarzyszenia Pamięci Jana Pocka. Z pośród 15 zdeklarowanych członków został wybrany pięcioosobowy Zarząd. Od 30. 03. 2019r. Zarząd funkcjonuje w składzie:
– Marian Stanisław Burek – prezes,
– Tomasz Polak – wiceprezes,
– Marcin Poleszak – sekretarz,
– Wiesława Wójcik – skarbnik,
– Barbara Pawłowska – członek.
Niejako z marszu zabraliśmy się do organizacji Ogólnopolskich Obchodów:
– 50-tej rocznicy śmierci Jana Pocka przypadającej w dniu 26.06.2021 roku.
– 60-tej rocznicy pierwszego spotkania w Nałęczowie trzynastu poetów ludowych z terenu Lubelszczyzny.
Z założenia chcemy dążyć, by nasz projekt przemyślany, spójny i ambitny był stosowny do dorobku literackiego Jana Pocka. Ma wyartykułować wkład sztandarowego przedstawiciela kultury ludowej do skarbnicy kultury narodowej, kultury europejskiej i zdynamizować budowę marki Jana Pocka tak ważnej dla wsi polskiej i polskiej prowincji. Od zaraz zachęcamy do odwiedzenia „Krainy Twórców Ludowych”, „Ziemi Markuszewskiej”, wsi Kaleń położonej w dolinie rzeki Kurówki, nad zalewem, celem odkrywania urokliwych miejsc związanych z życiem, działalnością, twórczością poety. Budując markę poety chcemy spełnić oczekiwania mieszkańców polskiej prowincji, mieszkańców Kalenia, rodziny, twórców ludowych, realizując pierwszy w Polsce Ogólnopolski Ośrodek Literatury Ludowej, w którym integralną część zagospodarujemy zgodnie z potrzebami Muzeum Jana Pocka. Pierwszą pionierską formą upamiętnienia postaci Jana Pocka wpisującą się w tę rocznicę ma być film adresowany przede wszystkim do młodego pokolenia, zrealizowany i wyemitowany przez TVP3 Lublin, w którym znajdzie swe należne miejsce krótki, bo 6,5 minutowy film zrealizowany amatorską kamerą w 1963 roku przez Wiesława Michockiego, a zdigitalizowany nieodpłatnie przez Ośrodek Dokumentacji i Zbiorów Programowych Telewizji Polskiej w Warszawie. Jesteśmy pełni zapału, z nadzieją ale i pokorą oczekujemy zrozumienia i wsparcia naszej oddolnej inicjatywy przez wszystkich ludzi dobrej woli, samorządowców, decydentów i ludzi młodych duchem. Dla porządku przypominamy, że pomimo wzniosłych haseł o roli kultury ludowej i jej wiodącym wkładzie do skarbnicy kultury narodowej do dziś nie ma w Polsce muzeum twórcy ludowego z prawdziwego zdarzenia. Tę lukę wypada – trzeba możliwie szybko wypełnić. Zróbmy wszystko co w naszej mocy by nowoczesne muzeum poety powstało. Niech to muzeum będzie materialnym znakiem docenienia przez rządzących twórczości ludowej, awansu społecznego chłopów polskich i ducha zmian zachodzących w IV Rzeczypospolitej. Działajmy RAZEM, wspólnie stwórzmy warunki do dalszej promocji Jana Pocka – klasyka literatury polskiej i godnych obchodów 50-tej rocznicy śmierci poety.